Het beschikbare licht begrijpen.

 

De vertaling van het uit het Grieks afgeleide woord fotografie is: 'schrijven met licht'.

We hebben het hier over het beschikbare licht en dat zijn eigenlijk alle soorten licht zolang je zelf niet flitst. En zonder licht is er ook geen fotografie. Technisch kan je foto prima in orde zijn maar de kwaliteit van het licht kan je foto maken of breken. Je moet dus eerst weten hoe een lichtsituatie is en er dan mee om weten te gaan.

Toch worden er over het algemeen meer artikeltjes over de hardware en de techniek van het fotograferen geschreven dan over dit niet geheel onbelangrijke onderwerp. 

En dat is jammer, want als fotograaf moet je de kwaliteit en het gedrag van het licht kunnen begrijpen om betere foto's te kunnen maken.

 

Soorten licht

  • Zon recht van boven
  • Diffuus licht
  • Tegenlicht
  • Zijlicht
  • Zon van achter

Al deze soorten licht hebben weer een andere aanpak van fotograferen nodig. Je zal de instellingen van je camera moeten veranderen en daarnaast heb je soms ook andere hulpmiddelen nodig.

 

Hieronder een voorbeeld van de bessen van de Gelderse roos genomen in diverse lichtsoorten en -omstandigheden. Je ziet dat de lichtval heel veel verschil kan maken in uitstraling van de foto.

 

 

Eigenschappen van licht.

Licht heeft diverse eigenschappen die je als fotograaf kunt gebruiken om een bepaald effect in een foto te bereiken:

  • Sterk of zwak licht
  • Licht komt binnen vanuit een hoge of een lage hoek
  • Licht reflecteert op verschillende materialen ook anders
  • Hard licht ( duidelijke schaduwen)
  • Zacht licht ( zachte schaduwen of bijna schaduwloos)
Reflecterend zonlicht in de ramen van importeur PON te Leusden
Reflecterend zonlicht in de ramen van importeur PON te Leusden

Sommige fotografen gebruiken doorgaans hetzelfde type licht en hebben daardoor een eigen stijl ontwikkeld waardoor hun foto's altijd herkenbaar zijn.

 

Je kunt zelf, door gebruik te maken van een type licht, een bepaalde sfeer in je foto neerzetten.

 

Gericht licht

Dit licht komt van de zon of van een flitser. Het is over het algemeen 'hard' licht en niet bepaald flatteus ongeacht of dit nu voor een portret- of een landschapsfoto is.

Het geeft hele donkere schaduwen met sterk afgetekende randen. Daardoor worden ook de contrasten hard, de lichte delen worden lichter en de donkere delen worden donkerder.

 

Het is dat licht wat je vindt tussen 10 of 11 uur en 16 of 17 uur. Juist die uurtjes dat de meeste mensen in hun vakantie op pad gaan om wat 'plaatjes' te schieten. Vlakke foto's is het gevolg. Je kunt dus beter vroeg in de ochtend of in de namiddag of avond op pad gaan als de zon wat lager aan de horizon staat. Je hebt dan meer mogelijkheden om het licht te 'sturen' door je zelf in een andere hoek t.o.v. je onderwerp te plaatsen of juist je onderwerp te verplaatsen.

 

Richting van het licht

Het minst mooie licht is het licht wat je onderwerp recht van voren belicht, dus de lichtbron staat achter jou als fotograaf. Een vlak verlicht onderwerp is het gevolg. Er zijn geen (zachte) schaduwen waardoor je onderwerp vorm, diepte en structuur  krijgt. Het onderwerp zelf wordt vaak te fel verlicht en bij portretfotografie moet men knijpen met de ogen wat ook niet charmant over komt.

 

Het licht wat structuren en texturen mooi doet uitkomen is zijlicht. Erg mooi bij landschappen en architectuurfoto's waar de gebruikte materialen belangrijk zijn. Zolang de zon niet hoog aan de hemel staat kun je jezelf vaak zodanig positioneren dat je onderwerp door zijlicht wordt verlicht.

De kans is bij dit type licht groot dat eventuele zonnestralen direct in je lens komen wat lensflare veroorzaakt, gebruik daarom altijd een zonnekap.

Het is niet het gemakkelijkste type licht om mee te werken en een reflectiescherm is vaak noodzakelijk als je portretten bij dit licht wil maken.

 

Zonsopkomst Leusden. Met lensflare
Lensflare! Meestal heeft dit geen toegevoegde waarde.

Tegenlicht

Dit licht staat recht achter je onderwerp en geeft een beetje een dramatisch tintje aan je foto.

Doordat je onderwerp vanachter wordt belicht verdwijnen de details en krijg je sterkere contrasten tussen licht en donker. Op deze manier worden silhouetten gefotografeerd door het licht te meten op het lichtste deel binnen het kader. 

Je kunt er echter ook voor zorgen dat je onderwerp niet als silhouet wordt afgebeeld door een reflectiescherm te gebruiken en/of je camera op spotmeting te zetten en het licht te meten op het onderwerp zelf.

Hele mooie resultaten geeft dit laatste bij het zachte avondlicht van een ondergaand zonnetje. Je onderwerp krijgt dan een mooie lichtkrans en doorzichtige onderwerpen een mooie glans. Hierbij is een langere sluitertijd wel een vereiste, dus vergeet je statief niet. 

 

De ondergaande zon staat pal achter het onderwerp. Met spotmeting en iets overbelichten komt het toch niet als een silhouet over.
De ondergaande zon staat pal achter het onderwerp. Met spotmeting en iets overbelichten komt het toch niet als een silhouet over.
Ook hier is spotmeting gebruikt
Ook hier is spotmeting gebruikt
Het industriegebied bij de haven van Hamburg stak mooi af tegen de lucht van de ondergaande zon. Met matrix-meting op de ondergaande zon werden de kranen als silhouet weergegeven.
Het industriegebied bij de haven van Hamburg stak mooi af tegen de lucht van de ondergaande zon. Met matrix-meting op de ondergaande zon werden de kranen als silhouet weergegeven.

Diffuus licht

Dit is prachtig zacht licht. Op bewolkte dagen en de bewolking is niet al te dik lijkt de lucht wel één grote softbox. Zacht licht is dus groot licht. Het onderwerp wordt alle kanten gelijkmatig belicht en je ziet weinig schaduwen. En toch heeft dit licht een heel ander effect dan het harde licht in de zomer. Bij dit licht komen de kleuren beter uit net zoals de vormen en de details. Ook in de schaduwen en lichte delen doordat er geen reflecties zijn die door het felle zonlicht worden veroorzaakt.

Dit licht is mooi voor portretfotografie. Bij landschapsfotografie kun je het dan beter in de details zoeken.

 

Het licht wordt door het gebladerte van de boom gefilterd waardoor er een zacht en diffuus licht ontstaat
Het licht wordt door het gebladerte van de boom gefilterd waardoor er een zacht en diffuus licht ontstaat

 

 Wil je meer weten over fotografietechnieken, je camera leren kennen en betere foto's maken? Reserveer dan een plaatsje in de workshop  of cursus. Of bestel het e-book "Nooit meer op de automatische stand". Voor info het bestellen klik hier.

 


Meer lezen? Hieronder vind je gerelateerde artikeltjes.



 

 

Vond je dit een leuk en/of interessant artikel? Leuk als je het deelt! 

Reactie schrijven

Commentaren: 0


©2012 MRTfotografie / Marianne Rouwendal-Tollenaar| 

 Workshops | coaching | fotografie

 Op alle afbeeldingen & teksten op deze site berust auteursrecht. Reproductie alleen na voorafgaande schriftelijke toestemming.

Tel.: 06-22277959 | K.v.K.: 32169756 | BTW: NL001956344B29