Bokeh- Wat is het en hoe krijg je dat effect in je foto?

 

 

Met bokeh wordt de kwaliteit van de (onscherpe) achtergrond bedoeld. Het woord (zonder h: boke) is uit het Japans afkomstig en betekent onscherpte.

 

Kwaliteit

Een onscherpe en wazige achtergrond krijg je als je fotografeert met weinig scherptediepte dus met een groot diafragma ( klein getal). Wat scherptediepte is lees je hier.  Maar bokeh zegt niets over de scherptediepte. Je kunt een onderwerp wel fotograferen met meer of minder scherptediepte maar niet met meer of minder bokeh. Bokeh is dus puur de kwaliteit van de onscherpe achtergrond en mede afhankelijk van het type objectief dat je gebruikt. De ene lens geeft een mooier bokeh dan de andere. Bij een lichtsterke lens zal de achtergrond zachter en romeriger overkomen. Lichtsterk houdt in dat je een lager diafragma kunt kiezen zoals f 2.8, f 1.8 of zelfs f 1.4. Deze lenzen zijn over het algemeen veel duurder dan de minder lichtsterke, maar ook de heel betaalbare lichtsterke plastic fantastic, oftewel 50mm lens, geeft een heel zacht en mooi bokeh.

 

Foto's zijn gemaakt met de Sigma macro 70 mm f2.8, tenzij anders vermeld.

 

 

De achtergrond is wat rommelig.

Sluitertijd 1/1000

Diafragma, f 5

ISO 200

 

Een hele zachte achtergrond waar de objecten in elkaar zijn overgevloeid is een goede kwaliteit bokeh.

Sluitertijd 1/350

Diafragma f 4

ISO 200

 

Achtergrond

Niet alleen het objectief maar ook de achtergrond is belangrijk. Een contrastrijke achtergrond ( lichte en donkere delen door elkaar) werkt meestal niet gunstig voor een romig bokeh. Een stapje naar links of rechts kan het probleem oplossen.

 

 

Een geheel egale achtergrond.

Maar pas nadat ik een stap naar links had gemaakt, anders had een boom de achtergrond daadwerkelijk gedwarsboomd.

 

Nog wat voorbeelden van foto's met bokeh. Nu zonder gebruik te maken van de macrolens

 

24-70 mm Nikkor

f2.8

 

24-70 mm Nikkor f2.8

met tussenring.

 

Ook met een heel zacht bokeh is het mogelijk het onderwerp terug te laten komen in de achtergrond.

Nikkor 70-200mm f 2.8

 

Lichtcirkels

Bokeh is niet alleen een wazige achtergrond, maar gaat vaak ook over het effect dat door lichtcirkels in de achtergrond wordt veroorzaakt. Vallen deze lichtpuntjes buiten het scherptegebied dan vormen ze zachte lichte rondjes in de achtergrond wat de foto wel drukker maakt maar wat zeker ook een wat speels en sprankelend effect geeft. Ze worden veroorzaakt door de reflecties van het licht in (dauw)druppels, metaal, glas, en dergelijke, welke kleine lichtpuntjes vormen. Grote lichtpunten hebben geen effect.

 

 

Dauwdruppels op ongeveer 5 meter afstand van het onderwerp vormen de zachte lichtcirkels op de achtergrond

 

Zonlicht gefilterd door de bomen vormen de mooie lichtbollen achter de bloem

 

Een ieniminie paddenstoeltje in de schaduw. De lichtcirkels in de achtergrond worden veroorzaakt door het door bladeren gefilterde licht.

Helios lens ( oud russisch lensje, waarmee je weinig kunt instellen)

 

Afstand en lichtrichting

Om dit effect in je foto te krijgen is de afstand tussen je onderwerp en de achtergrond belangrijk. Houdt ongeveer 3 mtr of meer aan voor een zachte weergave van de lichte bollen. Tevens is een groot diafragma van belang. Hoe kleiner het diafragma des te scherper de weergave totdat het effect helemaal wegvalt. Gebruik je een zoomlens dan heeft de mate van inzoomen ook invloed.

 

De lichtreflecties komen het beste tot hun recht wanneer je met tegenlicht fotografeert. Zorg dat je onderwerp in de schaduw staat, als daarachter de zon schijnt kun je er haast zeker van zijn dat je van die lichtcirkels in je foto krijgt. Het is overigens al duidelijk te zien door de lens.

 

Het verschil van de lichte cirkels binnen en buiten het scherpstel gebied. Binnen het scherpstel gebied vormen ze

kleine lichtpuntjes met harde rand. Daarbuiten worden ze groter en hebben een zachte rand . ISO 200, f2.8, 1/125 sec.

 

Als je goed kijkt naar de foto hieronder zie je dat hier de lichtcirkels hoekjes hebben. Dit wordt veroorzaakt doordat de foto is gemaakt met een wat kleiner diafragma dan de foto hierboven.

Je ziet dus eigenlijk de lamelletjes terug in de lichtcirkels. ISO 200, f5.6, 1/125 sec.

Hier is dezelfde sluitertijd gehanteerd dan de vorige foto, alleen het diafragma is verkleind, de foto is daarom donkerder.

 

 

Zachte weergave van de lichtcirkels in de achtergrond. De afstand tot de druppels die in de boom op de achtergrond hangen is dan ook zeker 7 meter.

Ook hier lichtcirkels in de achtergrond.

Gemaakt met een oud Russisch lensje, waarmee alleen handmatig scherpgesteld en gefotografeerd kan worden.

 

 

Figuurtjes

Je kunt nog creatiever te werk gaan door kleine figuurtjes uit karton te knippen en deze in een houder te plaatsen welke je op de lens bevestigd. Als lichtpuntjes kun je kerstlampjes gebruiken. Meer hierover lees je hier.

 

Bokeh door de kerstlampjes op de achtergrond

 

 

Meer verdieping in je fotografie en je camera beter leren kennen? Je kunt  een cursus of workshop volgen! Informatie vind je hier.

Of je kunt het e-book bestellen waarin je stap voor stap leert op de handmatige stand te fotograferen! Klik hier voor info en bestellen

 

 

 

 

Vind je dit een leuk of interessant artikel? Fijn als je het deelt.


Meer lezen? Hieronder vind je gerelateerde artikeltjes.



Reactie schrijven

Commentaren: 0


©2012 MRTfotografie / Marianne Rouwendal-Tollenaar| 

 Workshops | coaching | fotografie

 Op alle afbeeldingen & teksten op deze site berust auteursrecht. Reproductie alleen na voorafgaande schriftelijke toestemming.

Tel.: 06-22277959 | K.v.K.: 32169756 | BTW: NL001956344B29